|
Serinin üç filmini de izlemiş, gülmem gereken yerde
gülmüş (ki, "Recep İvedik 3" güldürmek konusunda pek
başarılı değildi bana göre) ve filmden çıktıktan sonra
artık o filmi orada bırakıp unutmuş ve bu filmden
etkilenmemiş biri olarak şunları söylemek isterim:
Bana göre bazı filmler sanat filmidir; üzerinde düşünür,
yorumlar yapar, etkilenir, bir tablodan ya da şiirden
aldığınız zevki alırsınız. Bu tarz filmler yıllar geçse
de unutulmaz. (Zaten bu filmlerin hak ettiği yere
oturması için üzerinden zaman geçmesi de gerekir.) Bazı
filmler ise sabun köpüğü gibidir; izlersiniz, hoşça
vakit geçirir ve o an için zevk alırsınız. Bunu sanatla
bağdaştırmak ya da sanatsal bir film değil diye
izlememek yanlıştır benim düşünceme göre. Bazı insanlar
tanıyorum ki; "Acaba bunu izlediğimi bilirlerse bana ne
derler?" diye düşünüp gizli gizli izlerler böyle
filmleri. Sonuçta gülmek, korkmak ya da ağlamak için
sinema dünyasına çok da bir şey getirmeyen filmleri de
izlemek, üzerinde çok düşünmemek ve hoşça vakit
geçirdiğimizi kâr saymamız gerek.
Ancak benim Recep İvedik konusunda dikkat çekmek
istediğim husus şu: Toplum olarak çok çabuk etkilenen
bir yapıya sahibiz. Evet, bu filmde yapılan -tabiri
caizse- magandalıklar, çevremizde böyle insanların ve
bunların hareketlerinin espri haline getirilmesi üzerine
kurulu. Böyle insanların (eskinin beyefendi ve
hanımefendilerinin en güzel kıyafetlerini giyerek ailece gazinoya
gittiği dönemlerin aksine) günümüzde her an etrafımızda
görülebileceği doğru. Ancak bu insanların sempatik
gösterildiği bu tarz filmlerin tehlikesi şu ki;
insanlarımız, özellikle çocuklarımız bu filmlerden çok
etkileniyorlar. Ben her üç filmi de -kendisine böyle bir
filmden ve insanlardan etkilenmeyecek eğitimi verdiğimi
düşündüğüm için- oğlumla izledim. Ancak bir
arkadaşımızın oğlu bir süre boyunca Recep İvedik gibi
davranıp, Recep İvedik gibi konuşmaya başladı. Ve
öğrendik ki, okudukları okulda bu filmi izleyen herkes
böyle davranıyor. İzlemeyenler ise izleyen
arkadaşlarından etkilenip onlar gibi davranmaya
başlıyor. Babası oğlunu bundan vazgeçirmek için epey
nasihat etti. Şu anda unutmuş durumda, ama Recep
İvedik'in dördüncüsü çekilirse ne olur, bilemiyorum.
Elbette zaman zaman bu çocuklar, çevrelerinde de Recep
İvedik karakterleri görüyorlar ancak; sınırlı sayıda
görülen ve ailelerince -genel olarak- kendilerine bu
tarz insanların istisnai ve yaptıkları şeyin yanlış
olduğu anlatılırken, Recep İvedik gibi milyonlara ulaşan
filmlerle toplumdaki böyle insanları sempatik göstermek,
çocukların ruh dünyasında yaralar açılmasına ve olumsuz
yönde etkilenmelerine sebep oluyor.
Her ne kadar ticari amaçlı yapılmış olsa da, bu işlerle
uğraşanların görevi; toplum böyle istiyor diye bel
altından ve olumsuz davranışları lanse edici, sempatik
gösterici filmler yapmak yerine (ki, bu işin kolayına
kaçmaktır) "Ben daha zeki, daha güzel, daha estetik
esprileri nasıl bulurum?" diye düşünerek hareket
etmektir.
Tamam; ben izlerim geçerim, biz izleriz geçeriz.
Üzerinde sanatsal yorum yapmaya ya da öküz altında
buzağı aramaya veya bu konuda toplumsal eleştiriler
getirmeye de gerek yok belki. Peki ama, bu tür filmlerin
yeterli eğitimi almamış, gelişme çağında olan, zihinleri
bu tarz olumsuzluklara zaten açık ve her şeyi kapmaya
hazır olan çocuklarımızın üzerinde bıraktığı etkiler ne
olacak? "Sen oğluna izlettirme veya kendin izleme!"
tarzında yaklaşımlar da çok sağlıklı değil bence; çünkü
benim çocuklarım izlemese bile arkadaşları izleyecek,
etkilenecek, büyüyecek ve belki de yaşam biçimi olarak
benimseyecekleri bu davranışlarıyla benim çocuklarıma da
zarar verecekler.
NOT: Yazdıklarım yanlış anlaşılmasın
lütfen. Ben bu filmleri izleyenleri ya da izlenmemesi
gerektiğini söyleyenleri yargılamıyorum. Sonuçta ben de
izledim, -özellikle ilk iki filmde- güldüm, hoşça vakit
geçirdim ve bunun ticari amacın yanında; insanları
istedikleri şeylerle güldürmek ve toplumdaki böyle
karakterlerin davranışlarını abartılı bir şekilde
göstermek için yapılmış bir film olduğunu düşündüm.
İzlediğim için utanmadığım gibi, izlemediğim için çok da
gururlanmam gerektiğini düşünmüyorum. Ama bu filmin
-eğer bir kitle olacaksa ve sadece toplumdaki "kötü"
dediğimiz davranış biçimleri "espri" adı altında bu
kitleye gösterilecekse- bu kitlenin küçükler değil,
büyükler olduğunu düşünüyorum. Benim dikkat çekmek
istediğim nokta; konuya farklı bir açıdan yaklaşarak
yukarıda bahsettiğim nedenlerle -sadece bu film değil,
günümüzde yayınlanan diğer birçok dizi, çizgi film ve
filmin de- çocuklar üzerinde oluşturabileceği etkiyi
göstermektir. |
