|
 “Gregor
Samsa, o sabah korkunç düşlerden uyandıktan sonra
yatağının içinde kendisini dev bir hamamböceğine
dönüşmüş olarak buldu.” cümlesiyle başlar Franz
Kafka’nın Dönüşüm / Değişim / Metamorfoz adlı romanı. Ve
Kafka’nın tüm eserlerinde olduğu gibi bunda da kişinin
varoluşu, toplum içindeki yeri ve yalnızlığı
sorgulanarak, kasvetli bir ortam ve bir açmaz içerisinde
Gregor Samsa’nın ailesi, patronu, toplum ve işiyle
ilişkileri gözden geçirilirken, derinlemesine
düşündüğümüzde bize şu anda güzel gelen her şeyin en
ufak bir değişimde ne gibi sonuçlar doğuracağı, toplumun
bize nasıl sırt döneceği sarsıcı ve huzur bozucu bir
şekilde suratımıza çarpılır.
En sevdiğim yazarların başında gelir Kafka… Onun hayatı
anlayış, kavrayış ve yaşayışında kendimi görürüm biraz
da. İşte “Değişim” de, Kafka’nın hayatına, insanı ve
toplumu anlayıp kavrayışına en yakın eseridir. Her bir
satırında bir sembol, bir imge, bir metafor yüklüdür. Ve
bunlar sürrealist bir yaklaşımın içerisinde
olabildiğince gerçekçi, olabildiğince sade,
olabildiğince sarsıcıdır.
Örneğin kitaptaki Gregor Samsa gibi Kafka’nın da
babasıyla sorunlu bir ilişkisi olmuştur. Babası iri
yarı, kendine güvenen bir adamken, Kafka sıska,
çelimsiz, güvensiz bir çocuktur ve Kafka babasının
kendisine bu açıdan bakışını hep üzerinde hissetmiştir.
Kitapta da, Gregor Samsa aslında zayıftır, çaresizdir
ama ailesi için çalışıp onları geçindirmesi bunu
kapatmaktadır. Ancak bir böcek haline dönüştükten sonra
babasının evi geçindirmek için çalışmak zorunda olması,
aslında Gregor’a içten içe olan nefretin ortaya
çıkmasına neden olur. Bir böceğe dönüşen Gregor Samsa’ya
en büyük yardımı kız kardeşi yapar: Gregor’u besler,
onun yatağını temizler, ona sevgiyle yaklaşır bir
müddet. Ancak çok geçmeden o da (belki de içinde
başından beri ağabeyine olan hayranlığının örttüğü
nefretle) bu işten sıkılır ve Gregor’u kendi kaderine
terk eder. Gregor’un annesinin ise elinden gelen bir şey
yoktur. Her ne kadar anne yüreği olsa da…
Kitap ölmeden önce mutlaka okunması gereken kitaplar
arasındadır bana göre. Bu kitap üzerinde binlerce yorum
yapılmış, yüzlerce kitap yazılmış olduğundan herkesin
başka anlamlar çıkarması ya da aynı kişi bile her
okuduğunda başka anlam çıkarması mümkündür. O yüzden ben
de uzun uzadıya konuşmak istemiyorum. Alın, okuyun ve ne
anlattığını/anladığınızı kendiniz görün.
|
