|
Geçtiğimiz hafta içinde çok da iyi olmayan bir sürümünü
izledikten sonra karar verdim bu filmin çevirisini
yapmaya. "Miss Peregrine's Home for Peculiar Children /
Bayan Peregrine'in Tuhaf Çocukları (2016)" filminin alt
yazısını epeyce kişinin beklediğini ve internette filmin
çevirisini yapan kimsenin olmadığını görünce
hazırlıklara başladım. Filmin İngilizce kaynak alt
yazısı olmadığından, internette aradım. Ancak bu film
için internette bulduğum İngilizce kaynak alt yazılar
olabildiğince yetersiz, eksik ve kötüydü. Sonunda %90 -
95 oranında filmle birebir örtüşen, filmdeki konuşmaları
karşılayan ve sahneleri alt yazıya yansıtan bir
İngilizce kaynak alt yazı buldum. Bu alt yazının kalan
%5 - 10 oranındaki eksik ve hatalı kısmını da kendimin
düzeltebileceği ve çeviriyi bu şekilde yapabileceğim
düşüncesiyle; hem dinleyerek ve araştırarak İngilizce
kaynak alt yazının eksiklerini, hatalarını düzeltip
düzenlemeye, hem de filmin Türkçe çevirisini elimden
geldiğince, kulağım duyduğunca, bilgim yettiğince
yapmaya başladım. Ancak film kitaptan uyarlandığı için;
hem kitabını okuyanlar filmi izlerken kavram, karakter
ve olaylar kendilerine daha tanıdık gelsin diye, hem
filmdeki terim ve kavramlarla kitaptaki terim ve
kavramları aynı şekilde kullanmak niyetiyle, hem de
kitabın ruhunu belki filme daha iyi yansıtıp biraz daha
yetkin bir çeviri yapabilirim düşüncesiyle filmin
uyarlandığı kitabın Türkçe çevirisini almaya karar
verdim. Cumartesi günü gidip (Türkçe çevirisini Aslı
Dağlı'nın yaptığı ve Türkçeye adı "Bayan Peregrine'in
Tuhaf Çocukları" olarak çevrilen) kitabı aldım ve o gece
okuyup bitirdim. Kitabı okuyup bitirdikten sonra da
çeviriye ve İngilizce kaynak alt yazıyı düzeltip
düzenlemeye biraz daha donanımlı olarak devam ettim.
Çeviriyi yaparken de; bazı kavram ve terimleri filmdeki
anlamı doğrudan sözlük anlamıyla karşılayacak biçimde
değil de, kitapta kullanıldığı şekliyle işlemeye
çalıştım. Böylece kitabı okuyanlar için film daha
tanıdık gelecek, filmde yeni kavramlarla karşılaşmamış
olacaklar ve belki de bu şekilde filmden alacakları zevk
biraz daha artacaktı. (Bir örnek vermek gerekirse filmde
kullanılan "Hollow" kelimesi başka anlamlara gelmesine
rağmen ben kitabın ruhuna ve Türkçe çevirisine uymaya
çalışarak kitapta kullanıldığı gibi "Gölge(ler)" olarak
çevirmeyi ve bu hâliyle kullanmayı tercih ettim. Eğer
kitabı okumamış olsaydım bu kelimeyi sanırım "Gölge(ler)"
olarak çevirmezdim.) Bazen de İngilizce bir kelimenin /
kavramın çevirisini yaparken, filmde / alt yazıda
kullanılan İngilizce sözcük hep aynı olmasına rağmen hem
filmin, hem de kitabın ruhuna daha uygun düşeceğini ve
bu şekilde daha kolay anlaşılacağını düşünerek bu
sözcüğün farklı yerlerde değişik Türkçe çeviri ve
anlamlarını kullanmak durumunda kaldım.
Elbette kitaptan uyarlanan her filmde olduğu gibi;
başlangıç, olay gelişimi, arka fon ve karakter
oluşumları çoğunlukla aynı olmasına rağmen filmin
kitaptan ayrıldığı, bambaşka bir hâl aldığı önemli
noktalar var. Hatta kitabı okuyanların çok iyi göreceği
gibi, özellikle ikinci yarısından sonra film önemli
ölçüde ayrılıyor kitaptan. Kitapta olaylar biraz daha
"olabilirmiş, gerçekmiş" gibi yansıtılırken, filmde daha
fantastik, görsellik odaklı ve hızlı bir anlayış
benimsenmiş. Belki bazıları bunu sevmeyebilir ama benim
hoşuma gitti. Zira Tim Burton'un hikâyeye kendi
yorumuyla birlikte yeni bir anlam kattığını ve bu kitabı
görsel bir şölene dönüştürdüğünü düşünüyorum. Yine de
bu, az da olsa filmin çevirisini yaparken beni zorladı.
Zira film ve kitabın birbirinden ayrıldığı noktalarda
kullanılan karakterlere, kavramlara ve terimlere ilişkin
ifadelerin karşıladığı anlamlar, kitaptaki ya da
filmdeki gelişime göre farklılık gösteriyordu. (Çok
fazla "spoiler" vermek istemiyorum, ancak hem filmi
okuyup hem de filmi izleyenler ne demek istediğimi
anlayacaktır.)
Bu film "fantastik" bir film olarak benim çok hoşuma
gitti. Yine kitapla filmin bazı konularda dokuları
farklı olmasına karşın, kitabı da zevkle okudum. Yazarı
Ransom Riggs'in ilk kitabı olmasına rağmen oldukça
başarılı, kurgusu iyi düşünülmüş ve bir çırpıda okunan
bir kitap. Özellikle kitabın çeşitli kişilerin
koleksiyonlarından alınan fotoğraflarla desteklenmesi,
roman kurgusunun bu fotoğraflarla birlikte işlenip
ilerlemesi büyüleyici bir dünyaya adım atmanızı ve
kendinizi kitabın içinde hissetmenizi sağlıyor. Bu
yüzden kitabı okumaktan da, filmini izlemekten de zevk
alacağınızı düşünüyorum. Ancak lütfen kesinlikle benim
düştüğüm hataya düşmeyin: Bu filmi (benim çevirisini
gerçekleştirebilmek için yapmak zorunda kaldığım gibi)
kötü bir sürümle değil de, iyi ve kaliteli bir sürümle
izleyin. O zaman filmin görselliklerinden,
efektlerinden, manzaralarından ve görüntü kalitesinden
sanırım daha çok etkileneceksiniz.
Biraz önce bahsettiğim gibi bu film için internetten
indirdiğim İngilizce kaynak alt yazıda bazı hatalar,
eksikler, yazıya yansıtılmamış ya da hatalı / eksik
yansıtılmış konuşmalar bulunduğundan Türkçe çeviriyi
yaparken İngilizce kaynak alt yazıyı da düzeltip
düzenlemeye çalıştım. Bir yandan da alt yazının
senkronunu yapmaya, zaman kodlarını, konuşmalara göre
satır uzunluklarını ve sürelerini ayarlamaya, satırları
bölmeye, kesmeye, biçmeye çalıştığımdan elimdeki alt
yazının ham hâliyle satır sayısı 975 iken, 1100'den
fazla satır oluştu ve bütün bunların çalışmasını yapmak
da epey vaktimi aldı. Yine de çevirisini keyifle
yaptığım bu filmin Türkçe çevirisini bitirdim ve
huzurlarınıza çıkardım. Umarım siz de filmi
izlerken, benim çeviriyi yaparken aldığım kadar keyif
alırsınız.
Bu arada, filmin çevirisini 29,97 FPS'lik ve 696 MB'lık
"Miss Peregrines Home for Peculiar Children (2016)
English 1CD HDTS x264 AAC" sürümü üzerinden yaptım. Bu
sürüm, 29,97 FPS'lik ve 1,32 GB'lık "Miss Peregrine's
Home for Peculiar Children (2016) HDCAM UnKnOwN"
sürümüyle, 29,97 FPS'lik ve 1,84 GB'lık "Miss
Peregrine's Home for Peculiar Children 2016 HD-TS x264-CPG"
sürümüyle ve 29,97 FPS'lik ve 2,19 GB'lık "Miss
Peregrines Home for Peculiar Children (2016) Cam x264-Garmin"
sürümleriyle de uyumlu. Ancak bu sürümler ne yazık ki,
görüntü kalitesi açısından (sadece "idare eder" düzeyde
olup) çok iyi sürümler değil. Gerçi "Miss Peregrines
Home for Peculiar Children (2016) English 1CD HDTS x264
AAC - Downloadhub" sürümü diğerlerine nazaran biraz daha
kaliteli ve eğer izleyecekseniz bu sürümle izlemenizi
tavsiye ederim. Yine de eğer keyifli ve yüksek bir seyir
zevki yaşamak istiyorsanız; iyi bir sürüm çıkana kadar
bekleyip, bu filmi iyi bir sürümle -ve mümkünse büyük
bir ekranda- izlemenizin daha iyi olacağını tekrar
hatırlatmakta yarar görüyor ve filmi izleyecek herkese
şimdiden iyi ve keyifli seyirler diliyorum. |