TARZAN:

DİDONA'NIN CÜCELERİ

(TARZAN AND THE DWARFS OF DIDONA)

(1948)

(Çizgi Roman / Sıralı Seri / Sayı: 03)

Çeviri ve Balonlama: gitarisyen

Ve yine bir pazar sabahı, huzurlarınızda...

"Dell Comics" tarafından 1948 yılında yayımlanmaya başlayan "Tarzan" çizgi romanının Türkçe çeviri ve balonlaması yapılmış 3'üncü sayısı...

NOT: Tarzan'ın 2. sayısının Türkçe çeviri ve balonlamasını yapıp siteme yükledikten sonra, Türkiye'nin en büyük çizgi roman arşivi olan "Çizgi Diyarı" sitesindeki sevgili dostların "tanıtım yazılarımı da kitabın içine ilave etmem" konusundaki değerli öneri ve mesajları üzerine; ilk sayının sunumu için hazırladığım tanıtım yazısını bazı değişiklik ve ilavelerle bu 3'üncü sayının içine (kapaktan sonra gelmek üzere) "Tarzan Üzerine Birkaç Söz" başlığı altında 4 sayfalık bir önsöz / giriş yazısı olarak ekledim. Bu vesileyle değerli görüş ve yorumlarını esirgemeyen tüm değerli ve sevgili dostlarıma ayrı ayrı teşekkür ediyor ve sizleri Tarzan'ın 3'üncü sayısıyla baş başa bırakıyorum...

ÇİZGİ ROMAN HAKKINDA:

ÇİZGİ ROMANIN KONUSU (GENEL OLARAK):

Tarzan anne ve babasını bebekken bir uçak kazasında kaybetmiş ve goriller tarafından büyütülmüş bir insandır. Bu yüzden de "Maymunların Tarzan'ı" ya da "Maymun Adam" olarak anılmaktadır. Ormanda büyüyen Tarzan bir hayvanın koku alma, hissetme, çabuk davranma, cesaret ve güç gibi özelliklerini kendisinde toplamasının yanı sıra; bir insan olarak da zekâsı ve becerileriyle içinde yaşadığı ormanın hem koruyucusu hem kralıdır. Ormanda yaşayan birçok yerli kabilenin ve hayvanın dilini bilen ve onlarla dost olan Tarzan, yine de bu büyük ormanda gizli kalmış birçok uygarlığın / şehirlerin sahne olduğu maceralar, entrikalar yaşayacak ve gücüyle olduğu kadar zekâsı ve yetenekleriyle de bu zorlukların üstesinden gelmeyi başaracaktır.

3. SAYININ KONUSU:

"Tarzan ve Didona'nın Cüceleri" başlıklı bu macerada; Tarzan'ın oğlu "Oğlan", küçük maymun Manu'yla oynarken babunların elinde parlayan bir bıçak görüp, babunlardan kendisini bu bıçağı buldukları yere götürmesini ister. Ancak babunlarla birlikte uzak bir göle giden Oğlan, etrafında dolaşan leopar Sheeta sebebiyle gölde mahsur kalır ve babunların da kendisini terk etmesi yüzünden geriye dönemez. Üstelik gölde bir rüzgâr çıkar ve kıyıdan açığa sürüklenir. Bu arada oğlunun kaybolmasıyla telaşlanan Jane, ormanda dolaşırken Tarzan'a rastlar ve durumu anlatır. Tarzan bunun üzerine oğlunu aramak için Waziri'lerin şefi Muviro'nun oğlu Oremba ile birlikte yola çıkar. Ancak bu yolculuk tehlikelerle doludur.

ÇİZGİ ROMANIN ÖZELLİKLERİ:

Özgün Adı

:

Tarzan and the Dwarfs of Didona

Türkçe Adı

:

Tarzan ve Didona'nın Cüceleri

Ülkesi

:

A.B.D.

Yayın Tarihi

:

1948

Orijinal Dili

:

İngilizce

Türü

:

Macera

Yayıncı

:

Dell Comics

Yazan

:

Edgar Rice Burroughs, Jesse Marsh

Çizen

:

Jesse Marsh

Macera Durumu

:

Her sayı tam macera

Uygunluğu

:

Genç / yetişkinler için uygun

Renk Durumu

:

Renkli

Sayfa Sayısı

:

36 + 4 = 40 sayfa

Balonlama

:

gitarisyen

ÇİZGİ ROMAN HAKKINDAKİ GÖRÜŞ VE DÜŞÜNCELERİM:

"Dell Comics" tarafından 1948 yılında yayımlanmaya başlayan ve Türkçe çeviri ve balonlamasını yaptığım Tarzan serisinin daha önce siteye yüklediğim "Vari'nin Beyaz Vahşileri" başlıklı 1. sayısı ve "Gök Gürültüsü Vadisi Esirleri" başlıklı 2. sayısında Tarzan'ı tek başına maceradan maceraya koşarken görmüştük. Ancak şimdi huzurlarınızda bulunan bu 3. sayıda Tarzan, tek başına değil... Ona Jane ve (1939 yılı yapımı "Tarzan Finds a Son" isimli filmde görüleceği üzere Tarzan ve Jane'in ormanda bulup, Jane'in karşı çıkmasına rağmen Tarzan'ın "Boy / Oğlan" ismini koyduğu) oğlu da eşlik ediyor. (Bu "Boy" / "Oğlan" konusunu biraz aşağıda "Çeviri ve Balonlama Süreci" başlığı altında açıklamaya çalışacağım.) Aslında ilk iki sayıda Tarzan'ı tek başına görürken, bu macerada aniden Jane ve Oğlan'la karşılaşmak beni biraz şaşırttı. Zira, ilk iki sayıda okuduğumuz maceralarda Tarzan'ın ormanda tek başına olduğu / yaşadığı izlenimi doğuyordu. Bu sayıda ise Tarzan'ın yalnız olmadığını anlamış olduk. :)) Beni şaşırtan ise, aniden Tarzan'ın ailesine bu sayıyla giriş yapılması ve en başından beri ailesiyle birlikte yaşadığı algısının yansıtılmasıydı. Sanırım, (belki de sistematik düşünce yapıma engel olamamamdan dolayı) Tarzan'ın ailesini nasıl oluşturduğuna biraz değinilmesi veya maceranın içine yedirilmesi yararlı olabilirdi. Yıllar önce çevrilen Tarzan filmlerinde bunu görmüştük çünkü. Örneğin Tarzan'ın Jane'le tanışması bazı filmlerde işlenmiş ve 1939 yılı yapımı "Tarzan Finds a Son" isimli filmde de Tarzan ve Jane'in oğullarını ormanda nasıl buldukları, Tarzan'ın buldukları bu çocuğa nasıl ve neden "Boy" (Oğlan) ismini koyduğu ayrıntılı olarak anlatılmıştı. Galiba bunların da etkisiyle (ve daha önce -en azından benim okuduğum- "Tarzan" çizgi romanlarında -yanında başka isimlerle aileleri olmasına rağmen- Tarzan'ın oğluna ve Jane'e rastlamadığımdan) Tarzan'ı, uzun yıllardan beri sinema filmleri ve öyküleriyle artık gelenekselleşmiş ailesi hâline gelen Jane ve oğluyla birlikte görmek bana bunları düşündürttüğü gibi, filmlerde ve kafalarımızdaki "Tarzan ve ailesi" algısına uyan, bu açıdan aslına sadık kalınan nostaljik Tarzan filmleri izlermişçesine bir Tarzan macerası okuduğum duygusu da uyandırdı bende.

ÇEVİRİ VE BALONLAMA HAKKINDA:

ÇEVİRİ VE BALONLAMADA KULLANILAN FONT BİLGİLERİ:

Font Adı:

Kullanım Yeri:

Macera Giriş Sayfası / Macera Başlığı

ÇEVİRİ VE BALONLAMA SÜRECİ:

Bu sayının çeviri ve balonlamasını işimden arta kalan saatlerde, molalarda yaparak ve yaklaşık iki hafta içinde tamamladım.

Ancak, çizgi romanın bu sayısının Türkçe çevirisini yaparken, tek bir kelime yıllar önce birkaç Tarzan filminin çevirisini yaparken yaşadığım sıkıntının / kafa karışıklığının aynısını yaşamama sebep oldu: Tarzan'ın oğlunun ismi olan "Boy" kelimesi... Bildiğiniz gibi (bazı filmlerde ve Tarzan maceralarında da buna değinilmekle birlikte) özellikle 1939 yılı yapımı "Tarzan Finds a Son" (Tarzan Bir Oğul / Oğlan Buluyor) filminde, Tarzan ve Jane ormanda (bir uçak kazasında annesiyle babası ölen ama kendisi sağ kalan) bir erkek bebek bulurlar ve Jane'in Tarzan'a bu bebeğe bir isim bulmaları gerektiğini söylemesi üzerine Tarzan bu erkek bebeğe (çocuk erkek olduğu için ve Türkçede "oğlan, erkek çocuk, oğul, oğlan çocuğu" anlamlarına gelen) "Boy" ismini verir. Jane her ne kadar buna karşı çıksa da bu isim çocuğun ismi olarak kalır ve onun özel adı olur.

Her ne kadar "Boy" özel isim olmasına rağmen Tarzan'ın çocuğa ismini koyarken sahnelenen / düşünülen / planlanan espriye uygun olarak çocuğun ismini de Türkçeye çevirirken "Boy" kelimesinin Türkçe anlamını verecek bir isim kullanılması gerektiği açıksa da; "Oğlan Çocuğu", "Oğul", "Erkek Çocuk" gibi çeviriler hem fonetik hem de estetik açılardan pek uygun olmayabileceğinden bunu karşılayacak başka bir kelime bulmak gerekiyordu. Bunun da esas anlama en yakın şekilde "Oğlan" kelimesiyle karşılanabileceğini söylemek / düşünmek yanlış olmasa gerekti. Ancak "Oğlan" sözcüğünün de, biraz sakil kaldığını düşündüğümden olsa gerek, yıllar önce çevirisini yaptığım 1946 yılı yapımı "Tarzan and the Leopard Woman" (Tarzan ve Leopar Kadın) ve 1945 yılı yapımı "Tarzan and the Amazons" (Tarzan ve Amazonlar) filmlerinde de "Oğlan" kelimesi / özel ismi yerine başka bir kelime kullanma konusunda epey kararsız kaldığımdan filmlerden birinde "Oğlan" sözcüğünü kullanırken diğerinde (her ne kadar bu kelime hem kız hem erkek çocuklarını kapsıyor olsa da) "Çocuk" kelimesini kullanmıştım. Tarzan'ın oğluna "Çocuk" demek daha alışıldık, daha sevimli, daha estetik gelmişti bana.

İşte Tarzan serisinin bu sayısının Türkçe çevirisini yaparken de, önce bu sözcüğün geçtiği bütün panellerde "Çocuk" ismini kullanıp, çeviri ve balonlama çalışmasını bu şekilde tamamen bitirip ".cbr" formatına çevirdiysem de; çalışmayı bir hafta kadar bekletip defalarca tekrar tekrar okuduktan sonra, iyice düşünüp çalışmada "Çocuk" olarak kullandığım tüm kelimeleri bazı sebeplerle "Oğlan" olarak değiştirdim ve çalışmayı en baştan bu şekilde yeniden düzenledim. "Boy" sözcüğünü "Oğlan" olarak kullanmamın ve çalışmayı yeniden bu şekilde düzenlememin sebeplerinden bazıları ise şunlardı:

1-) "Çocuk" kelimesinin tam anlamıyla "erkek çocuk / oğlan" anlamına gelmiyor olması,

2-) "Çocuk" kelimesinin sonundaki "k" harfinin süreksiz sert sessiz bir harf olması dolayısıyla (ve özel isim olması nedeniyle) kesme işaretiyle ayrılırken (her ne kadar sonuna ünlü harfle başlayan bir ek getirildiğinde "Çocuk'a / Çocuk'un v.s." şeklinde yazılıp "Çocuğa / Çocuğun" şeklinde okunuyor olsa da) okunuşta göz ve beyin algısı nedeniyle ("Çocuk'a / Çocuk'un v.s." şeklinde yazılması gerektiğinden) çizgi romanda sıkça kullanılan bu durumun okuyucuya belki de fonetik bir uyumsuzluk hissettirebileceği ve onu yorabileceği düşüncesi,

3-) Ve son olarak 1939 yılı yapımı "Tarzan Finds a Son" filminin "SOFTITLER" tarafından yapılan / hazırlanan ve artık resmîleşmiş, genel kabul görmüş Türkçe çevirisinde / alt yazısında ve DVDRip sürümünde de Tarzan'ın oğlunun isminin "Oğlan" olarak kullanılmış olması.

İşte bu yüzden de; çizgi romanın bu sayısının çevirisini yaparken Tarzan'ın oğlunun (orijinalinde / özgün metinde "Boy" olan) ismini "Oğlan" olarak Türkçeye çevirdim ve bu şekilde kullandım. Belki benim gibi, bir erkek çocuğuna "Oğlan" diye seslenilmesinin ve bu kelimenin kullanılmasının hafif kulak tırmalayıcı bir özelliği olabileceğini ve / veya biraz uyumsuz kalabileceğini düşünen ya da çeviride "Oğlan" isminin tercih edilmesinin nedenini merak eden dostların olabileceği düşüncesiyle de, çeviri sürecinde yaşadığım bu kafa karışıklığını sizlerle paylaşmak istedim.

Bunun dışında bu sayının çeviri ve balonlamasıyla uğraşmak benim açımdan her zamanki gibi yine zevkli bir süreç oldu. Umarım okurken siz de zevk alır ve hoşça vakit geçirirsiniz.

NOT: Yukarıda okumuş olduğunuz yazı, tarafımdan 28 Ekim 2018 tarihinde yazılmış ve bazı değişikliklerle www.cizgidiyari.com sitesinde açtığım "Tarzan (Dell Comics) 1948 - Sayı: 3 / Didona'nın Cüceleri (Çeviri / Balonlama)" adlı konu başlığı altında yayınlanmış olup; bu yazımın konu aldığı çizgi roman, çizgi romanları daha kolay ve rahat okumak için oluşturulmuş olan "cbr" (comic book reader) formatında da hazırlanmış ve aynı tarihte "cbr" formatındaki çizgi roman dosyası internete yüklenerek yine www.cizgidiyari.com sitesinde biraz önce sözünü ettiğim konu başlığı altına dosya linki eklenmiştir.

Çizgi romanı "cbr" formatında okumak isterseniz aşağıdaki linke tıklayıp çizgi roman dosyasını bilgisayarınıza / tabletinize indirmeniz yeterlidir. ("CBR" formatındaki çizgi roman dosyalarını okumak için kullanacağınız program olan "CDisplay" programını indirmek ve kullanım şeklini öğrenmek için BURAYA bakabilirsiniz.)

"CBR" Formatında Hazırlanmış
Çizgi Roman Dosyasını İndir

ÇİZGİ ROMANI DOSYA İNDİRMEDEN OKUMAK İSTEYENLER İÇİN:

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

"ANA SAYFA"YA GİT