TUZ DAĞI / THE SALT MOUNTAIN (1965) - Çizgi Roman (Tam Macera / Tek Sayı)

gitarisyen

Aşk şarkıları söylemeyi bıraktığımız gün

her şeyimizi yitirdik biz. İşte o yüzden

hep aşk şarkıları söylüyorum.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

TUZ DAĞI

(THE SALT MOUNTAIN)

(1965)

(Çizgi Roman / Tam Macera / Tek Sayı)

 

Çeviri ve Balonlama: gitarisyen

 

Daha önce çeviri ve balonlamasını yaptığım 1964 tarihli "Budala Hans" isimli çizgi romanın sunumunu yaparken masalları ne kadar sevdiğimden, masallardan uyarlanmış çizgi filmlerden ve çizgi romanlardan ne kadar çok zevk aldığımdan bahsetmiş ve "GILBERTON A.Ş." tarafından "Classics Illustrated Junior / Resimli Çocuk Klasikleri" serisinin 538 no'lu sayısı olarak yayımlanan "Silly Hans / Budala Hans" adlı "Grimm" masalının çizgi romanının çeviri ve balonlamasını yapmanın bana verdiği büyük keyifle çeviri ve balonlama sürecini uzun uzun anlatmıştım.

İşte bugün de yine "GILBERTON A.Ş." tarafından "Classics Illustrated Junior / Resimli Çocuk Klasikleri" serisinin 564 no'lu sayısı olarak yayımlanan "Tuz Dağı / The Salt Mountain" adlı bir Rus masalının çizgi roman uyarlamasından ve bu çizgi romanın tarafımca yapılmış çeviri ve balonlamasından bahsetmek, çizgi roman hakkımdaki görüşlerimi, yaşadığım süreci ve konu hakkındaki bilgilerimi paylaşmak istiyorum.

İsterseniz sözü fazla uzatmadan sizleri Türkçe çeviri ve balonlamasını yaptığım "Tuz Dağı / The Salt Mountain" adlı çizgi romanın sunumuyla baş başa bırakayım:

 

ÇİZGİ ROMAN HAKKINDA:

 

ÇİZGİ ROMANIN KONUSU:

 

Bir Rus halk masalından uyarlanmış olan "Tuz Dağı / The Salt Mountain" isimli bu çizgi romanda; Ivan isminde bir gencin yaşadıklarını izliyoruz: Ivan annesi, babası ve iki ağabeyiyle yaşayan biraz saf bir Rus gencidir. Ivan'ın tüccar olan babası iki ağabeyine birer gemi vererek onları ticaret yapmaları için seyahate yollar. Kendisi de ticaret yapmak amacıyla seyahate çıkmayı arzu eden Ivan, babasından bir gemi istemesine rağmen babası onu reddeder. Ancak annesinin devreye girmesi ve babasını ikna etmesi sayesinde babasının verdiği eski bir gemiyle denize açılan Ivan fırtınaya yakalanarak bir adaya ulaşır. Adada tamamen tuzdan oluşan bir dağ bulan Ivan, bunu satmayı düşünerek gemisini tuzla doldurur ve yola çıkar. Ancak Ivan, bu tuzu satmayı başaracak ve hayallerini gerçekleştirebilecek midir?

 

ÇİZGİ ROMANIN ÖZELLİKLERİ:

Özgün Adı

:

The Salt Mountain

Türkçe Adı

:

Tuz Dağı

Ülkesi

:

A.B.D.

Yayın Tarihi

:

1965

Orijinal Dili

:

İngilizce

Türü

:

Masal, Macera, Fantastik

Yayıncı

:

GILBERTON A.Ş.

Yazan

:

Rus Masalı

Çizen

:

George Peltz

Macera Durumu

:

Tam macera

Uygunluğu

:

Genç / yetişkinler için uygun

Renk Durumu

:

Renkli

Sayfa Sayısı

:

36 sayfa

Türkçe Çeviri : gitarisyen

Balonlama

:

gitarisyen

 

ÇİZGİ ROMAN HAKKINDAKİ GÖRÜŞ VE DÜŞÜNCELERİM:

 

"Tuz Dağı / The Salt Mountain" adlı bu çizgi roman bir Rus masalından uyarlanmış. Aslında bu masalı (ve elbette masaldan uyarlanmış bu çizgi romanı) daha önce hiç bilmiyordum. Bilgisayar arşivimdeki (daha sonra okurum veya çeviri ve balonlamasını yaparım diye biriktirdiğim) yabancı dilde yazılmış çizgi romanlar arasında dolaşırken "GILBERTON A.Ş." tarafından "Classics Illustrated Juniors / Resimli Çocuk Klasikleri" serisi içinde 1965 yılında, 564 seri no'su ile yayımlanmış bu çizgi romana rastlayınca ilgimi çekti ve hemen okudum. Yer yer (bana göre) bazı mantık hataları ya da normal hayatın akışı içerisinde bana tuhaf gelen yerler olsa da; genel hatlarıyla çizgi romanın desenleri, konusu, renkleri ve işlenişi hoşuma gitti. Zaten "Classics Illustrated Juniors / Resimli Çocuk Klasikleri" serisini ve bu seride çocuklar için yayımlanan çizgi romanları da bildiğim ve sevdiğim için, George Peltz'in çizgileriyle hayat bulmuş bu çizgi romanı da okumaktan oldukça zevk aldım.

Daha önce çeviri ve balonlamasını yaptığım "Budala Hans / Silly Hans" adlı çizgi romanın sunumunu yaparken de bahsetmiştim ancak; "Tuz Dağı / The Salt Mountain" adlı bu eserin, "Budala Hans / Silly Hans" adlı çizgi romanla aynı seri içinde yayımlanmış olması sebebiyle "Classics Illustrated Junior" serisinden tekrar bahsetmenin faydalı olacağını düşünüyorum:

"Classics Illustrated Juniors / Resimli Çocuk Klasikleri" serisi, 1941 yılından 1969 yılına kadar 28 yıl boyunca yayımlanan ve Albert Kanter tarafından oluşturulan 169 sayılık "Classics Illustrated / Resimli Klasikler" adlı çizgi roman / dergi dizisinin arasında yer alan bir seri. (1969 yılından sonra bu seriyi başka yayınevleri yeniden yayımlamış.) "Classics Illustrated / Resimli Klasikler" serisinde "Moby Dick", "Frankenstein", "Üç Silahşörler", "Oliver Twist" gibi dünya edebiyatının klasikleri arasında yer alan eserlerin çizgi roman uyarlamalarına yer verilirken; "Classics Illustrated Juniors / Resimli Çocuk Klasikleri" serisinde ise "Çirkin Ördek Yavrusu", "Kül Kedisi", "Uyuyan Güzel", "Pinokyo" gibi dünya masalları ve çocuk edebiyatının önde gelen eserlerinin çizgi roman uyarlamaları yer almış. 1953 yılında yayın hayatına başlayan bu dizi de 77 sayı sürerek 1971 yılında yayın hayatını sonlandırmış.

Bu çizgi romanın çizeri George Peltz'den de biraz bahsedecek olursam; George Peltz, 1950 ve 1960 yılları arasında aktif olarak bu sektörün içinde bulunmuş bir çizgi roman sanatçısı. Kendisi "Classics Illustrated" serisinin yanında, "Star Publications" ve "Dell" şirketlerinin yayımladığı hayalet ve korku çizgi romanlarında çizer olarak görev almış. 1922 yılında doğan sanatçı bir süre orduda görev yaptıktan sonra Yale Üniversitesi Sanat Okulu'na gitmiş, daha sonra illüstratör ve çizgi roman sanatçısı olarak ün kazanmış ve 2012 yılında hayata veda etmiş.

Bunların dışında ayrıca "Tuz Dağı / The Salt Mountain" adlı bu çizgi romanda "Ezop Masalları" başlığı altında "Baba ve İki Kızı" isimli 2 sayfalık kısa bir çizgi masalla, "Hayvanlar Âlemi" başlığı altında pelikanların tanıtıldığı 1 sayfalık kısa bir çizgi belgesel ve çocuklar için çizgi-bulmaca ve boyama sayfaları yer alıyor.

Yukarıda da değindiğim gibi; masalın bu çizgi roman uyarlamasının (en azından kendi adıma) bazı yerlerde mantık hataları (ya da bana tuhaf gelen olgular / olaylar) içerdiğini düşünüyorum:

DİKKAT: Aşağıdaki çizgi romanın konusuyla ilgili olarak "Spoiler / Sürprizbozan" yer almakta olup; çizgi romanı okumadan önce sürprizinin kaçmasını istemeyenler aşağıda "Spoiler (Gizli İçerik)" kısmı içinde yer alan paragrafı lütfen okumasınlar!

Spoiler (Gizli İçerik): 

Örneğin çizgi romanda (babasını sevdiği ve onun sözünden çıkmadığı belli olan) çarın kızının Ivan'a âşık olup, Ivan çarın ülkesinden ayrılacakken Ivan'ın gemisine gidip, onun karısı olmayı kabul etmesi ve babasına haber bile vermeden hemen yolculuğa çıkması bana en tuhaf gelen olaylardan biri.

Ancak bu bir masal olduğu için bunlara "mantık hatası" ya da "tuhaflık" demek ne derece doğru olur, bilemiyorum. Belki de zaten "masal" olan bu eserde devleri ya da bir ülkede tuzun hiç bilinmemesini garipsemeyip bu kısımları "mantık hatası" veya "tuhaflık" olarak görmek benim hatamdır. Ya da (daha önce de belirttiğim gibi) içimdeki her şeye inanan o çocuk yavaş yavaş ben büyüdükçe inancını yitirip her şeyi sorgular, her şeyde bir mantık arar olmuştur. :)

Galiba en iyisi "Bu bir masal!" deyip, okumak ve zevk almak sanırım... :)

 

ÇEVİRİ VE BALONLAMA HAKKINDA:

 

ÇEVİRİ VE BALONLAMADA KULLANILAN FONT BİLGİLERİ:

 

Font Adı:

Kullanım Yeri:

Calibri

Genel olarak

CCZoinks Ön Kapak ve 3. Sayfa / Hikâye Başlıkları
LibertyD Ön Kapak / Seri Başlığı - Etiketi
Centeria Script Demo Ön Kapak / Seri Başlığı - Etiketi
Clairvaux Ön Kapak / Çeviri ve Balonlama Etiketi
Arial Ön İç Kapak / Bulmaca Başlığı
Roboto Medium Ön İç Kapak / Bulmaca Açıklaması
Times New Roman TUR Ön İç Kapak / Telif Metni ve Adres Bilgileri
Book Antiqua Panel Anlatım Yazıları Baş Harfleri
Bookman Old Sytle 29. (31.) Sayfa / "Ezop Masalları" Başlığı,
32. (34.) Sayfa / "Hayvanlar Âlemi" Başlığı,
Arka Kapak / "Resimli Çocuk Klasikleri" Başlık Parçası,
"Hikâyeler" Başlık Parçası,
"Her Biri 15 Kuruş" İfadesi
CCTimSaleLower Arka Kapak / "AYI" İfadesi
Elephant Arka Kapak / "Pinokyo" Başlığı

 

TEKNİK AYRINTILAR:

 

Çizgi romanın orijinal (yatay ve dikey) çözünürlüğü 150 dpi, boyutlarıysa (genel olarak) 1200 x 1769-1846 piksel olup; tarafımca Türkçe çeviri ve balonlaması yapılırken boyutları (genel olarak) 1200 x 1769-1846 piksel ve (yatay ve dikey) çözünürlüğü 300 dpi olacak şekilde düzenlenmiştir.

ÇEVİRİ VE BALONLAMA SÜRECİ:

 

Bu çizgi romanın Türkçe çeviri ve balonlamasını, daha önce çeviri ve balonlamasını yaparak sunumuyla birlikte sizlerle paylaştığım 1964 tarihli "Budala Hans / Silly Hans" adlı çizgi romanın çeviri ve balonlamasıyla aynı anda yapıp bitirmiştim. Ancak huzurlarınıza çıkarmak için birazcık bekledim. Bu çizgi romanın çeviri ve balonlamasında da aynen "Budala Hans / Silly Hans" çizgi romanında izlediğim yolu takip ettim: Çizgi romanın özgün dijital nüshası 1965 tarihli ve bu sebeple de eski bir eser olduğundan; sayfalardaki lekeleri, sararmaları, solmaları yok etmek istediğim için balon içlerini ve sayfa kenarlarını temizlemeye, yeniden renklendirmeye; bunu yaparken de orijinal nüshanın renklerine sadık kalmaya çalıştım. Daha sonra, çizgi romanın kapağının sol üst köşesinde bulunan ve "Classics Illustrated Junior" yazan seri başlığını / seri etiketini / kutusunu da Türkçeleştirmenin güzel olacağını düşünüp, bu kısmı "Resimli Çocuk Klasikleri" başlığıyla Türkçeye çevirerek yeniden dizayn ettim. Ancak eski tarihli o nostaljik görüntüyü korumak istediğimden çizgi romanın orijinal kapağındaki hafif eskimiş / yıpranmış görünüme fazla müdahale etmedim. Yine bunların dışında (orijinal dijital nüshada kullanılan fonta en yakın font olduğunu düşünerek) çizgi romanın genelinde "Calibri" yazı fontunu kullandım.

Çeviri konusuna gelince; bunun bir masal olduğunu düşünerek ve masallarda kullanılan anlatım tekniğini çeviriye yedirmek istediğimden, masalın Türkçe çevirisini yaparken ("-miş'li geçmiş zaman" / "rivayet geçmiş zaman" olarak da bilinen) "öğrenilen geçmiş zaman" kipini kullandım. Ayrıca bazı yerlerde (metinlerin aslına genel hatlarıyla sadık kalarak) "serbest çeviri" tekniğine de başvurdum.

Son olarak; ben bu çizgi romanı hem okurken, hem de Türkçe çeviri ve balonlamasını yaparken çok zevk aldım. Umarım siz değerli dostlar da bu çizgi romanı okurken aynı keyfi alırsınız...

 

NOT: Yukarıda okumuş olduğunuz yazı, tarafımdan 15 Nisan 2023 tarihinde yazılmış ve bazı değişikliklerle www.cizgidiyari.com sitesinde açtığım "Tuz Dağı / The Salt Mountain - 1965 (Bir Rus Masalı Uyarlaması) (Çeviri ve Balonlama)" adlı konu başlığı altında yayınlanmış olup; bu yazımın konu aldığı çizgi roman, çizgi romanları daha kolay ve rahat okumak için oluşturulmuş olan "cbr" (comic book reader) formatında da hazırlanmış ve aynı tarihte "cbr" formatındaki çizgi roman dosyası internete yüklenerek yine www.cizgidiyari.com sitesinde biraz önce sözünü ettiğim konu başlığı altına dosya linki eklenmiştir.

Çizgi romanı "cbr" formatında okumak isterseniz aşağıdaki linke tıklayıp çizgi roman dosyasını bilgisayarınıza / tabletinize indirmeniz yeterlidir. ("CBR" formatındaki çizgi roman dosyalarını okumak için kullanacağınız program olan "CDisplay" programını indirmek ve kullanım şeklini öğrenmek için BURAYA bakabilirsiniz.)

 

 

ÇİZGİ ROMANI DOSYA İNDİRMEDEN OKUMAK İSTEYENLER İÇİN:

 

 

1

 

 

 

2

 

 

 

3

 

 

 

4

 

 

 

5

 

 

 

6

 

 

 

7

 

 

 

8

 

 

 

9

 

 

 

10

 

 

 

11

 

 

 

12

 

 

 

13

 

 

 

14

 

 

 

15

 

 

 

16

 

 

 

17

 

 

 

18

 

 

 

19

 

 

 

20

 

 

 

21

 

 

 

22

 

 

 

23

 

 

 

24

 

 

 

25

 

 

 

26

 

 

 

27

 

 

 

28

 

 

 

29

 

 

 

30

 

 

 

31

 

 

 

32

 

 

 

33

 

 

 

34

 

 

 

35

 

 

 

36

 

Site Tasarımı: gitarisyen © 2011